De kiezer heeft gekozen, nu is het aan de partijen om regeringen te vormen. We weten nog niet hoe lang dit gaat duren en hoe die eruit gaan zien, maar uit de - soms erg uiteenlopende - resultaten en de manier waarop de campagne verlopen is, kunnen we wel al enkele conclusies trekken.
De verkiezingen zijn achter de rug, tijd om een balans op te maken. België en Europa glijden af naar rechts en we mogen ons dus aan een zwaar sociaaleconomisch programma verwachten. We waren op onze hoede voor een extreemrechtse vloedgolf. Uiteindelijk is de gevreesde tsunami er niet gekomen, maar toch raakt extreemrechts almaar meer verankerd in ons politieke landschap. Het zijn donkere tijden en de progressieve partijen die mee aan de macht zouden kunnen komen, zullen in dat geval onder grote druk staan. Ook op sociaal vlak en qua klimaat staan er ons grote uitdagingen te wachten die dringend ingrijpende maatregelen vereisen. En dit alles in een Europese context van zware bezuinigingen.
Meer dan ooit onze rol spelen
We beginnen vandaag aan een marathon van weerwerk. Welke regeringen er ook gevormd worden, wij blijven vasthouden aan onze rode lijnen:
- Meer koopkracht en vrije loononderhandelingen
- Een fiscale hervorming die belastingen rechtvaardiger maakt en mensen met een laag of gemiddeld loon meer zuurstof geeft
- Behoud van de mechanismen voor automatische indexering van de brutolonen en sociale uitkeringen
- Behoud van een sterke, federale sociale zekerheid
- Kwaliteitsvolle jobs
- Respect voor het sociaal overleg
We staan voor de lastige taak om de kiezers opnieuw de weg naar solidariteit te tonen. Het is aan ons om de twijfelende burgers binnen vijf jaar weer te overtuigen van het belang van links. Onze rol hierin is essentieel. We moeten sociale en klimaatgerelateerde thema’s actueel houden, rechtse argumenten en mechanismen ontrafelen, mensen blijven uitleggen wat de uitdagingen en de prioriteiten zijn.
De kloof tussen woorden en daden aantonen
De middelen die rechts tijdens de campagne in zijn propaganda heeft gehanteerd, geven ons ook een interessante inkijk. Welke thema’s kwamen bovendrijven en wisten sommige kiezers te verleiden? Het draait allemaal om grote statements op sociale media, welgemikte slogans en platvloers populisme. En dan moet er met die ronkende verklaringen wel concreet nog iets te doen zijn. De werkelijkheid is veel complexer. Vanaf morgen al zullen we diezelfde politici confronteren met hun onzinnige uitspraken, zullen we uitpluizen wat ze daadwerkelijk doen en alles weer in perspectief plaatsen. Ook dat is weerwerk bieden.
Keer op keer wijzen op onze rode lijnen
Meer koopkracht
Veel mensen hebben het alsmaar moeilijker om de eindjes aan elkaar te knopen. 90% van de sociale minimumuitkeringen liggen onder de armoedegrens. Maar ook werknemers hebben het vaak moeilijk om het einde van de maand te halen.
Om dit te realiseren, moet de loonnormwet hervormd worden zodat er opnieuw een verband is tussen de lonen en de productiviteitstoename. Zo kunnen de loononderhandelingen opnieuw vrij zijn. Ook de minimumbrutolonen moeten naar € 2.300 per maand gaan en het minimumpensioen moet minsten € 1.500 netto zijn.
Er kan geen sprake zijn van een aanpassing van de automatische index. De indexering van lonen en sociale uitkeringen beschermt onze koopkracht. Het gaat om een aanpassing aan de inflatie. Stijgen de prijzen van goederen en diensten? Dan stijgen ook de lonen en uitkeringen. Zo kan je elke maand ongeveer hetzelfde kopen met je inkomen. Dit zorgt voor stabiliteit, sociale vrede en een eerlijke evolutie van de lonen. Handen af van de index!
Ten slotte strijdt de BBTK ook voor sterke openbare diensten aangezien dit een solidaire vorm van koopkracht is.
Rechtvaardige fiscaliteit
De sterkste schouders moeten de grootste lasten dragen. Hier is een fiscale ommekeer voor nodig. De inkomens moeten op een globale en progressieve manier belast worden, maar er moet ook een vermogensbelasting, een meerwaardebelasting en een minimumbelasting in de vennootschapsbelasting komen.
Een sterke, federale sociale zekerheid
De sociale zekerheid is een federaal, intergenerationeel systeem van gewaarborgde solidariteit. De sociale zekerheid zorgt voor een herverdeling van de rijkdom en verzekert je tegen bepaalde sociale risico’s. De bedoeling is iedereen een verzekering te bieden die de hoogst mogelijke vervangingsratio van een inkomen uit arbeid garandeert. De sociale zekerheid staat dus in voor een vervangingsinkomen bij loonverlies, biedt een aanvulling op je inkomen wanneer je bepaalde kosten hebt (bv. ziekte of een kind krijgen) of vervangt je inkomen als je onvrijwillig werkloos bent. Vroeg of laat krijgt iedereen ermee te maken.
Onze sociale zekerheid is helaas niet perfect. Er vallen vandaag nog te veel mensen uit de boot. Daarom moeten de sociale minima tot 10% boven de armoedegrens verhoogd worden. Er moet ook een terugkeer naar de pensioenleeftijd van 65 jaar komen.
Om de solidariteit van dit systeem te garanderen, moet de sociale zekerheid federaal blijven en willen wij een sterke en gegarandeerde financiering.
Werkbare jobs in een duurzamere economie
Werken was een belangrijk thema in de verkiezingscampagne. Ongeveer alle partijen waren het erover eens dat er meer mensen aan de slag moeten. Werken blijft natuurlijk de beste bescherming tegen armoede. Rechtse partijen doen graag alsof het ontvangen van een werkloosheidsuitkering of ziekte-uitkering hetzelfde is als een jackpot winnen. Zij pleiten dan ook voor een beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd. Internationaal onderzoek bevestigt keer op keer dat deze maatregel mensen niet sneller aan een job helpt. Bovendien hebben jij en je werkgever gedurende je hele loopbaan sociale bijdragen betaald om een eventueel inkomensverlies te compenseren. Uit een studie van de Universiteit Antwerpen bleek trouwens ook dat het verschil tussen werken en niet werken in veel gevallen 500 euro of meer bedraagt.
Werkgelegenheid creëren is dan ook één van onze prioriteiten, maar het moet dan wel om kwaliteitsvolle jobs gaan. De volgende regering moet zorgen voor een wettelijk kader om in functie van de realiteit van de verschillende sectoren te onderhandelen over de invoering van collectieve arbeidsduurvermindering met loonbehoud. Wij zeggen dan ook neen aan nepstatuten zoals flexi-jobs.
Om het werk werkbaar te maken, moeten oudere werknemers op een rustiger tempo kunnen eindigen. Dit betekent het recht op landingsbanen vanaf 55 jaar.
Gedaan ook met het bezuinigingsbeleid. Een sterke overheid heeft een degelijk investeringsbeleid dat gericht is op een rechtvaardige transitie naar een koolstofarme economie, op sociale investeringen en sterke openbare diensten.
Het sociaal overleg versterken
De werkgevers en rechtse partijen hebben syndicale vrijheden en de uitoefening van het stakingsrecht tot hun favoriete doelwitten gemaakt. Denk maar aan het verhinderen en saboteren van de stakingspiketten bij Delhaize. Onze basisrechten mogen niet op de helling gezet worden. Het sociaal overleg moet beschermd en zelfs versterkt worden door ook in kmo’s syndicale vertegenwoordiging te voorzien.
Neen aan individualisme en onverdraagzaamheid
De socialistische en progressieve beweging pleit voor een samenlevingsmodel gestoeld op socialistische waarden en solidariteit. Wij willen sociale uitsluiting, werkloosheid, financiële onzekerheid en gebrek aan huisvesting bestrijden. In het België van morgen moet er plaats zijn voor rechtvaardigheid, democratie en solidariteit. Tegenover het individualisme en het terugplooien op onszelf, plaatsen wij collectieve en solidaire antwoorden.
Wat voor regering we ook krijgen, we zullen erover waken dat deze rode lijnen niet overschreden worden en dat onze waarden gerespecteerd worden. We blijven strijden om onze rechten veilig te stellen en uit te breiden. We geven niet op. We zijn er klaar voor. Vandaag begint een marathon van weerwerk.